De magie van de sociale voedseltuin
De sociale voedseltuin rukt op, ook in Fryslân. Hij maakt gezonde voeding toegankelijk voor lage inkomens én zorgt ervoor dat mensen elkaar ontmoeten en kunnen meedoen. Hoe is dat succes te verklaren, en wat is er nodig om op te schalen binnen Nederland? Onze coalitietrekker ‘Gezonde leefomgeving’ Lilian van den Berg neemt ons mee in het succesverhaal achter de sociale voedseltuin.
Dit artikel is afkomstig van ZonMW via www.zonmw.nl/nl/artikel/de-magie-van-de-sociale-voedseltuin
Het concept van de voedseltuin
Eigenlijk doet ze helemaal niets bijzonders, vindt Loraine Westerneng, die het concept van de sociale voedseltuin mee bedacht en die de eerste opende in Nieuwehorne (gemeente Heerenveen): ‘We telen groenten. Nou, dat gebeurt al duizenden jaren. En we brengen mensen samen door er een bakje koffie bij te schenken.’ Maar juist door die ontmoeting te faciliteren, gebeuren er bijzondere dingen, voegt ze eraan toe: ‘Als mensen in het groen bezig zijn, als ze samen zaaien en oogsten, ontstaan er andere gesprekken. Dan gebeurt de magie. Met een sociale voedseltuin creëer je een ontmoetingsplek die heel veel toevoegt voor bezoekers en tegelijkertijd gezond voedsel produceert.’
Van generatie op generatie
Door de inflatie wordt het voor steeds meer gezinnen moeilijker om rond te komen. In Friesland leven bijna 38.000 mensen in armoede, waarvan 9.000 kinderen. Gezonde voeding is duurder dan ongezonde voeding. Wie beperkte financiële middelen heeft, eet noodgedwongen ongezonder, een ontwikkeling die overgaat van generatie op generatie. Met subsidie van ZonMw gaat het impulsproject Sociale voedseltuinen Fryslân (aanvraag van GGD Fryslan) sociale voedseltuinen opschalen binnen Friesland, in samenwerking met de gemeenten Leeuwarden en Ooststellingwerf. Zo wordt op meerdere plekken in Friesland gezonde voeding via voedseltuinen toegankelijk voor huishoudens met een minimuminkomen.
Alles komt samen
In Nieuwehorne werkt het als volgt. Mensen met een laag inkomen komen naar de sociale voedseltuin om de groente en het fruit te oogsten en thuis te verwerken in hun maaltijden. Daarnaast gaan groenten en fruit mee in de voedselpakketten van de plaatselijke Voedselbank. Als het oogsttijd is, ontvangen de deelnemers elke week een nieuwsbrief met lekkere recepten en leuke weetjes: ‘Wat is er deze week gebeurd in de tuin? Wat kan je komende week oogsten? Waar vind je het? En hoeveel kun je meenemen?’ Vervolgens gaan de bezoekers gewapend met een schaar of mesje, een boodschappentas en oogstlijst de tuin rond om hun weekmenu te oogsten.
Ook in Fochteloo (gemeente Ooststellingwerf) treffen mensen van diverse pluimage elkaar in de sociale voedseltuin. ‘Van links tot rechts georiënteerd: alles komt hier samen,’ zegt initiatiefnemer Hester van der Werff, die zich liet inspireren door de voedseltuin in Nieuwehorne. Met subsidie van ZonMw gaat het project Opschalen Sociale Voedseltuin in gemeente Ooststellingwerf deze tuin nu uitbreiden en toegankelijk maken voor mensen met een minimuminkomen om zelf te oogsten. Op die manier wordt gezonde voeding toegankelijk voor meer mensen en is er ook ruimte voor ontmoeting en voor participatie (vrijwilligerswerk bijvoorbeeld). Van der Werff werkt hierbij nauw samen met de dorpencoördinator van gemeente Ooststellingwerf Oscar Weehuizen en heeft nauw contact met Lilian van den Berg van GGD Fryslân/Friese Preventieaanpak.
Lees verder op ZonMW