Gedachtegoed 'Positieve gezondheid'
Over Positieve Gezondheid
Wat is Positieve Gezondheid?
Positieve Gezondheid is een begrip dat veelvuldig wordt gebruikt in beleidsdocumenten zoals IZA en GALA.
Positieve gezondheid is een nieuw gezondheidsconcept, dat ontstaan is in reactie op tekortkomingen van de brede WHO-definitie van gezondheid. Het concept heeft overeenkomsten met eerdere holistische gezondheidsconcepten.
De WHO definieert gezondheid als ‘een toestand van volledig fysiek, geestelijk en maatschappelijk welzijn, en niet slechts de afwezigheid van ziekte of gebrek’. Deze definitie stamt uit 1948 en wordt door velen ervaren als een te statische en te idealistische opvatting.
Dergelijke kritiek leidde ertoe dat onderzoekster en voormalig huisarts Machteld Huber en anderen in 2011 een nieuw concept van gezondheid voorstelden: ‘health is the ability to adapt and to self manage in the face of social, physical and emotional challenges
De drie kenmerken
Positieve Gezondheid kent drie kenmerken:
- Breed Gezondheidsconcept
Positieve Gezondheid is niet alleen gericht op biomedische aspecten, maar neemt ook Sociale en Zingevingsaspecten mee.
In een verdere uitwerking van Positieve Gezondheid worden 6 dimensies onderscheiden: lichaamsfuncties, mentale functies en beleving, spirituele en existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren. - Veerkracht en zelfredzaamheid
Dit kenmerk gaat over de transformatie van onze huidige maatschappelijke focus op behandelen van Ziekte en verlenen van Zorg naar meer focus op Gezondheid en Gezond Gedrag. Door de verschuiving kan een beroep op zorg worden voorkomen, omdat gezondheid en welzijn centraal staan. De centrale vraag daarin is hoe we een maatschappij realiseren waarin gezondheid centraal staat en onze inwoners mogelijkheid hebben om gezondheid te behouden en te bevorderen.
- Mens staat centraal
Niet de aandoening of klacht staan centraal maar de persoon die de klacht presenteert en zijn of haar wensen en behoeften. Het ‘Andere Gesprek’ is onderdeel van Positieve Gezondheid en geeft ruimte om een breed gesprek te voeren. Het gesprekonderwerp is dan gericht op waar iemand naartoe wil, in plaats van het centraal stellen van zijn/ haar klachten.
Positieve Gezondheid is geen pasklaar project dat in de regio kan worden uitgerold, omdat het vanuit een nieuw denkkader leidt tot anders handelen of nieuwe oplossingen. Positieve Gezondheid vraagt om eigen invulling vanuit een organisatorische en regionale context.
Waaraan kan Positieve Gezondheid bijdragen?
Het gezondheidsconcept Positieve Gezondheid kan bijdragen aan de volgende doelen:
- Een brede/ holistische benadering van gezondheid, de persoon zelf staat centraal, niet zijn ziekte, wel zijn wensen en behoeften. Positieve Gezondheid wil het geheel omvatten en niet enkel vanuit medisch-analytische bril naar biomedische oorzaken kijken. Positieve Gezondheid ziet het omgaan met tegenslagen en beperkingen evenals veerkracht als eigenschappen die helpend zijn voor je gezondheid omdat ieder mens zich soms gezonder en minder gezond voelt. De ervaren gezondheid staat centraal door in gesprek te gaan over de 6 dimensies die gezondheid beïnvloeden dit zijn: Lichaamsfuncties, Mentaal welbevinden, Zingeving, Kwaliteit van Leven, Meedoen, Dagelijks functioneren.
- Een reflectie-instrument, een manier om terug te kijken op eigen handelen en op grond van het uitgangspunt waarin we gezondheid willen bevorderen of behouden en ziekte voorkomen, andere keuzes kunnen maken.
- Een aanjager van verandering, een concept om dichter bij de ‘bedoeling’ van een organisatie te komen, zodat beter wordt aangesloten bij doelgroepen en medewerkers. Deze verandering wordt veelal verbonden met de 4 doelen uit het Quadruple Aim Framework.
- Een gezamenlijk kader, professionals en organisaties kunnen beter domeinoverstijgend samenwerken als ze gezamenlijk het concept omarmen.
- Een beweging, uitgaande van de gezamenlijke opgave of droom van een Positief Gezonde samenleving, ontstaat verbinding en wordt energie gemobiliseerd.
De reikwijdte van Positieve Gezondheid
Zoals aangegeven is Positieve Gezondheid een 'gezondheidsconcept'. Het sluit goed aan bij verschillende andere bewegingen in de zorg, zoals 'leefstijlgeneeskunde', 'gedeelde besluitvorming', en 'van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag' etc. Welzijn op Recept is gebaseerd op het concept Positieve Gezondheid en brengt het concept naar de praktijk.
Wat doen wij?
Wat we doen
Het gedachtegoed is gericht op kennisdeling over Positieve Gezondheid, ervaringen in de provincie uitwisselen, het toewerken naar een actieprogramma op domeinoverstijgende samenwerking gericht op de transitie naar een Positief Gezonde Provincie Fryslân. Daarnaast is er informatie te vinden over uitrol van de Ketenaanpak Welzijn op Recept in de provincie.
Samenwerken
Wilt u met ons samenwerken? U bent van harte uitgenodigd om deel te nemen aan ons lerend netwerk via ons online samenwerkingsplatform. Via deze link komt u direct terecht in de open groep. Daar is ook informatie te vinden over Welzijn op Recept.
Meer informatie
Wilt u meer weten of heeft u een vraag? Neem contact op met Julia Wijnia (aanjager ‘Positieve gezondheid’)
Aanjager 'Positieve gezondheid'
Ketenaanpak 'Welzijn op Recept'
Over de ketenaanpak
Welzijn op Recept (WoR) is een ketenaanpak binnen het gedachtegoed 'Positieve gezondheid'. Het doel binnen de ketenaanpak is dat alle inwoners met psychosociale problemen passende ondersteuning krijgen die ze nodig hebben, wat leidt tot een hoger welbevinden en een afname van onnodig zorggebruik. De ketenaanpak helpt bij het starten, uitvoeren monitoren en evalueren van WoR en moet bijdragen aan een efficiënte en waar mogelijk eenduidige implementatie van WoR. Benieuwd naar de ketenaanpak? U vindt de ketenaanpak terug op ons samenwerkingsplatform.
Samenwerken
Binnen de ketenaanpak willen we regionaal opstellen om lokaal te versnellen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een learning community (ons samenwerkingsplatform). Wilt u zich ook aansluiten bij ons netwerk op ons samenwerkingsplatform? U bent van harte welkom! U vindt ons op het samenwerkingsplatform onder de groep ‘Breed gedachtegoed Positieve gezondheid’. Klik hier om deel te nemen.
Meer informatie
Wilt u meer weten of heeft u een vraag over WoR? U kunt contact opnemen met Mathilde Winsser (ketenregisseur 'Welzijn op Recept').
Ketenregisseur
Voorbeelden van initiatieven
